Stad
Stad er eit surfeparadis og ein historisk perle. Ein kan surfe på Hoddevik eller opplev eit av verdas største vikingskip. Viste du at namnet Stad kjem av norrønt staðr, som truleg tyder å stanse?
©Ulf Rugumayo Amundsen
©Silje Reed
©Saltnwax
©Saltnwax
Stad - heimstaden til det ikoniske surfeparadiset i Hoddevika, Vestkapp - det vestlegaste fjellplatået i Noreg, ein av verdas eldste hesteraser Fjordhesten, Myklebustskipet - eitt av verdas største vikingskip, Selja kloster og Noregs einaste kvinnelege helgen Sankt Sunniva
Nordfjordeid er kommunesenteret i Stad og ligg midt i Nordfjord - ein perfekt «Base Camp» for ditt Nordfjordeventyr, med kort veg til «alt i ein fjord».
Ta ein rusletur i Eidsgata når du er på Nordfjordeid, ei idyllisk handlegate med eit unikt trehusmiljø, som er lista i Riksantikvaren sitt NB!-register. Her kan du kjenne dufta av nybaka bakst frå Minibakeriet, og kjenne kvilepulsen på ein av dei særprega kaféane som folk kjem langvegs for å besøke – Didriks, Coco med fleire. I Eidsgata finn du også mellom anna gullsmeden BergArt, den vesle, sjarmerande interiør- og klesbutikken Primula, vintage-butikkar og den romantiske «Klemmekroken». Restauranten Aske er viden kjent for sine gode smakar. Dei bryggar sitt eige Aske-øl og byr på organiske vinar og mat frå lokale Nordfjord-råvarer.
Selja kloster © Helle Frogner
Midt i Nordfjordeid sentrum, rett ved Eidsgata, ligg ei av landets rikaste, største og mest spektakulære vikinggraver. Her vart ein vikingkonge hauglagd og brent saman med skipet sitt, Myklebustskipet, som er det største vikingskipet ein har funne spor etter i Norge. No har Myklebustskipet reist seg frå oska berre få meter frå fjorden der skipet fyrst segla for over 1000 år sidan. Du kan oppleve det i all si prakt i det staselege «naustet» Sagastad. Her kan du klyve om bord i skipet og kjenne deg som ein ekte viking! Rett ved Sagastad ligg Sagaparken - her kan du grille og chille. I parken er også ei «bystrand» der du kan ta deg eit vikingbad i Nordfjorden. Hugs å ta ein selfie ved skulpturen av Nordfjord-logoen. Rett ved parken ligg Magnifikk, ein perfekt stad å ta ein is eller reker og noko kaldt i glaset på terassen ved fjorden. Ei vandring i Sagaløypa tek deg med gjennom Nordfjordeid si historie frå Vikingtida og fram til vår tid.
I Nordfjordeid ligg Norges første militære øvingsplass, Malakoff, som vart etablert i 1649. Hit strøymde soldatar frå heile regionen for å øve til rekruttskulen og bataljonsøvingar. I dag strøymer ungdomen igjen til den gamle eksersisplassen som no er arena for den årlege «Malakoff Rockfestival», ein av landets største festivalar med 30.000 besøkande og artistar frå heile verda.
Om du no er klar for litt aktivitet i Nordfjordnaturen igjen så kan du ta ein topptur til Trollenykjen. Du kan gå frå Nordfjordeid sentrum, frå 0 moh og rett opp til 898 moh. Stigninga opp til Trollenykjen er litt brattare enn sjøvaste Skåla i Loen. Når du kjem opp til denne trolske fjelltoppen blir du belønna med ei storslagen utsikt over 7 prestegjeld og du ser rett ned i to fjordarmar av Nordfjorden på begge sider av toppen. Ei magisk oppleving er å gå opp ei fin sommarnatt, sove under open himmel eller i telt – og vakne til soloppgangen!
Malakoff 2018
Vestkapp © Ruben Soltvedt
Nordfjordeid er også heimstaden til Fjordhesten. Her ligg Norsk Fjordhestsenter der du kan besøke den fine Fjordhesten og få deg ein tur på hesteryggen. Det er ei eksotisk oppleving å ta ein ridetur på Fjordhesten i Fjordhesten sitt naturlege habitat - det vakre fjordlandskapet i Nordfjord.
Når du er i Nordfjord er du i kronhjorten sitt ville og vakre rike der han spring i fjella. Om du vil oppleve dette flotte dyret på nært hald kan du ta turen til Nave Hjortefarm som ligg på Bryggja på veg til Stadlandet. Ta gjerne turen innom Bakerie når du er på Bryggja og nyt baksten saman med utsikta mot det sagnomsuste landemerket Hornelen.
Om du er klar for eit lite stykke Nordfjordeventyr til seters bør du ta turen til Lotsstøylen. Her er fortsatt støylsdrift og både kyr og Fjordhest på beite. Denne idylliske setra er som eit postkort frå ei svunnen tid og du får den fagraste utsikta over Nordfjorden og snødekte Nordfjordfjell. Frå Lotsstøylen kan du følge setervegen heilt til toppen av Trolledalsegga (1020 moh), eller Sagtindane som mange kallar denne fjelltoppen. Her får du ei mektig utsikt over Nord-Europas djupaste innsjø Hornindalsvatnet (514m) i aust, og ei av dei aller finaste utsiktene over Nordfjorden i vest, med fjordarmar som går på begge sider av fjelleggen. Dette er den lettaste toppturen med den heftigaste utsiktsikta
Vandring på Nordfjordeid
Nordfjordeid byr på fleire fine vandreturar i sentrum. Her kan du rusle gjennom den idylliske Eidsgata med sine historiske trehus, ta ein strandpromenade langs fjorden eller ta turen til Malakoff og gå langs Eidselva der villaksen sym. Jektehola ved Eidselva er perfekt for ein liten piknik, her står grillen klar for turfolk.
Frå Nordfjordeid er det utallege lett tilgjengelege toppturar, og treng du ikkje gå mange høgdemeter før du får panoramautsikt over Nordfjorden. Frå Trollenykjen 998 moh. ser du både ned til Nordfjordeid sentrum og Nordfjorden på begge sider av toppen. Ein folkefavoritt for små og store er turen til Dagsturhytta på Naustdalskamben. Er du på Nordfjordeid bør du få med deg den magiske solnedgangen frå Hornet, akkurat her deler Nordfjorden seg i to fjordarmar og du ser fjord og fjell i alle himmelretningar.
© @photolads
Stad kommune startar ved Hornindalsvatnet som er Nord-Europas djupaste innsjø på 514m - og det er ei mektig oppleving å glide over dette mystiske djupe, djupe vatnet i kajakk. Du kan teste fiskelykka i Hornindalsvatnet, i den kjende lakseelva Eidselva, på Nordfjorden eller til havs.
Stad er sjølvsagt heimstaden til det verdskjende surfeparadiset Hoddevik og den svingete vegen ned til Hoddevika er eit ikonisk instagrammotiv. Når du er i Hoddevika bør du verkeleg få med deg den villt vakre utsikta frå toppen av Mosekleivhornet. Dersom du er sprek som ei fjellgeit og ikkje er redd for luftige høgder kan du klyve rett opp råsa frå Hoddevika. Det er også eit fint alternativ å gå den vesentleg flatare stien som går frå Dragseidet til Mosekleivhornet.
Rett rundt neste sving ligg Ervika som også er ei surfeperle. Heilt nede ved strandkantenligg ein kyrkjegard, som ei påminning om havets krefter. Frå Ervik er det kort veg til Vestkapp – det vestlegaste fjellplatået i Norge. Om du har ei «bucket-list» så bør du få med deg den magiske solnedgangen på Vestkapp på denne.
Frå Vestkapp har du ei spektakulær utsikt over det ville Stadhavet som er eit av dei mest vêrharde havstrekningane i Norge. Mange skip og menneskeliv gått tapt i uvêr på Stadhavet. Kystverket skal no bygge verdas aller første skipstunnel som skal gi skipa ein sikker seglas forbi Stadlandet. I Stad kan du følge historia frå vikingtid til kristen tid. Når du køyrer mot Hoddevika kjem du til Dragseidet som er kjend i norsk historie for kristningstinget i år 997, då kong Olav Tryggvason samla stormenn frå fire fylke til ting og omvende dei til kristendomen.
Om du vil ha ein åndeleg pause frå aktive naturopplevingar bør du ta turen til Selje og den heilage øya Selja, der kan du kjenne på stilla i klosterruinane. Sankta Sunniva er Norges einaste kvinnelege helgen - og legenda om den heilage Sunniva er som eit eventyr. Øya Selja ligg 15 minutt med båt frå Selje. I Selje er prestegarden open for publikum og midt i sentrum, rett ved prestegarden, ligg ei krittkvit sandstrand der lokalbefolkninga badar i havet heile året i all slags vêr. Foto: © Ruben Soltvedt
Ervik © Andres Duran
Aktivitetar i Stad
Familievennelege toppturar i Stad
Trolledalsegga
Frå Lotsstøylen kan du følge setervegen heilt til toppen av Trolledalsegga (1020 moh), også kalla Sagtindane. Her får du ei mektig utsikt over Nord-Europas djupaste innsjø Hornindalsvatnet (514m) i aust, og ei av dei aller finaste utsiktene over Nordfjorden i vest, med fjordarmar som går på begge sider av fjelleggen. Dette er den lettaste toppturen med den heftigaste utsiktsikta.
Mosekleivhornet
Turen er ca 16,5 km lang, og startar på Dragseidet. Stien opp er godt merka. Ein går stort sett i lyng, men nokre korte parti er myr. På Vardeberget har du ei fin utsikt, men om du fortsette opp til Mosekleivhornet, som er ca dobbelt så langt, får du panoramautsikt over Hoddevik. Denne turen er fin for familien, om du tek den lettaste ruta.
Overnatting i Stad
Mat og drikke i Stad